SAMEN WERKEN AAN CIRCULAIRE ECONOMIE

Een circulaire economie: wat is het? Waarom willen we zoiets en hoe zouden we dat dan moeten doen? Miranda Geusens van Vlaanderen Circulair legt uit waar we vandaan komen en naartoe zouden moeten. Ze geeft ook direct praktische handvaten om te ondernemen met circulaire principes.

Hoe gaat het nu?

Weten waar we naartoe willen, begint bij onderzoeken hoe het nu gaat. Er is sprake van een lineaire economie. Dat betekent dat waardevolle natuurlijke grondstoffen worden onttrokken. Daar worden producten van gemaakt om te verkopen. De consument gebruikt deze producten tot ze als afval beschouwd worden, waarna ze gedumpt worden. Miranda Geusens legt uit: ‘Waarde wordt in een lineaire economie gecreëerd door zoveel mogelijk producten te maken en te verkopen.’ Die waarde wordt versterkt door strategieën zoals modeseizoenen en geplande veroudering.

SAMEN WERKEN AAN CIRCULAIRE ECONOMIE

Problemen met lineaire economie

‘Het probleem met de lineaire economie is dat er in de basis wordt uitgegaan van een oneindige voorraad aan natuurlijke grondstoffen’, vertelt Geusens. ‘In een reële wereld komt er echter vanzelfsprekend een einde aan natuurlijke grondstoffen.’ Natuurlijk is niet alleen de eindigheid van de grondstoffen is een heikel punt; ook de impact op het klimaat is niet te onderschatten. ‘De klimaatuitdaging wordt vaak herleid tot een energieprobleem’, licht Geusens toe. ‘Volgens die visie kunnen we het probleem dan ook oplossen door de vraag naar energie te beperken en door de aanmaak van energie te vergroenen. Maar materialen en energie zijn twee zijden van dezelfde medaille: materialen ontginnen, transporteren en er goederen van maken heeft een hoge energiekost die zich vertaal in CO2-uitstoot.’

Daarnaast komen in Europa amper kostbare metalen en energiebronnen voor. De afhankelijkheid van (de situatie in) andere landen maakt de economie kwetsbaar. Als laatste laat de lineaire economie veel potentieel onbenut. Geusens vertelt: ‘Uit de materialenscan van OVON en Vlajo kwam dat een gemiddeld Vlaams bedrijf nu reeds onderhevig is aan hoge materiaalkosten: 50% van de kosten zijn reeds grondstoffen gerelateerd en bijna 20% van de aangekochte grondstoffen gaat verloren tijdens de productie. Als we in Vlaanderen naar een betere grondstoffenefficiëntie zouden evolueren, zou die jaarlijks 3-6 miljard euro opleveren.’

E-MAX en circulaire economie

Bij E-MAX zelf werken we naar een waardevolle bijdrage aan de circulaire economie. Dat doen we door zo min mogelijk bauxiet – de grondstof van aluminium – te winnen uit de aarde. We produceren daarom het duurzame X-ECO. IJzersterk aluminium vervaardigd uit een zo hoog mogelijke concentratie aan gerecycled aluminium met een zo laag mogelijke CO2-uitstoot. Het is oneindig recyclebaar. De productie doen we zo veel mogelijk op hernieuwbare energie en we zijn bezig dat nog verder uit te breiden. We dragen bij aan de circulaire economie omdat we vinden dat het mede onze verantwoordelijkheid is zorg te dragen voor de aarde.

Wat is dat: circulaire economie?

Waar lineaire economie gebruikt maakt van ‘nemen, maken, dumpen’ en een recycling economy gebruik maakt van materialen recyclen uit de vuilbak waardoor kwaliteit in het geding komt en producten uiteindelijk toch in de vuilbak belanden, maakt circulaire economie gebruik van een heel ander principe. Er worden tal van strategieën toegepast om materialen en producten zo hoogwaardig mogelijk te blijven inzetten in de economie. Herstel, hoge tweedehandswaarde, upgradebaar, makkelijk demonteerbaar en omvorming tot nieuwe producten zijn daar voorbeelden van. Bij de input in de cyclus zijn materialen geryceld of bio-gebaseerd, aan het levenseinde zijn ze recyclebaar of afbreekbaar. De uiteindelijke vuilbak wordt in de circulaire economie kleine en er zijn minder grondstoffen nodig aan het begin van de cyclus.

Circulaire economie in het bedrijfsleven
Vlaanderen Circulair is tot 5 business strategieën gekomen die concreet inspelen op de circulaire economie:

  1. Circulaire input Start bij het begin. Maak gebruik van hernieuwbare energie, bio-gebaseerde of volledig recyclebare materialen om bronnen met maar één levenscyclus te vervangen. Een voorbeeld is het designstudio GLIMS die via bio-fabricage duurzame producten en ervaringen maakt.
  2. Grondstoffen herwinnen Herwin bruikbare grondstoffen/energie van afgedankte producten of nevenstromen. Een voorbeeld is F2AGRI; in plaats van gezuiverd afvalwater te lozen in de beek, stelt groente verwerkend bedrijf Ardo haar effluent beschikbaar als irrigatiewater voor de landbouwcoöperatie.
  3. Levensduur verlengen De functionele levenscyclus van een product verlengen door herstel, upgrading en herverkoop. Zo is Facadeclick een droog bouwsysteem waarbij gevelstenen als blokjes in elkaar geklikt worden. Het systeem werkt zonder lijm of mortel en met innovatieve verbindingsstukken. De gevelstenen blijven onbeperkt herbruikbaar.  
  4. Deelplatformen Een intensiever gebruik van producten mogelijk maken door gedeeld gebruik/toegang of eigendom. Zo is Peerby een netwerksite die het mogelijk maakt om producten, zoals een boormachine, autozitje of hogedrukreiniger, met je buren te delen.
  5. Product als dienst Bied toegang tot een product aan en behoud het eigendom, om zo ten volle de voordelen te genieten van een gesloten kringloop. Happy Kiddo is een online kledingbibliotheek voor kinderen waarbij je iedere maand kleding kunt wisselen.